Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow mang tên Lomonosov (tiếng Nga: Московский государственный университет имени М. В. Ломоносова, thường viết tắt là МГУ, MGU) là trường đại học lớn nhất và lâu đời nhất ở Nga, thành lập năm 1755. 

Ban đầu Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow mang tên Lomonosov có trụ sở ở vị trí mà hiện nay là Bảo tàng lịch sử Nga trên Quảng trường Đỏ, sau đó được dời đến vị trí ngày nay và nằm trên cả một quả đồi vô cùng rộng lớn mang tên đồi Chim sẻ. Con đường trước cổng trường cũng được mang tên Lomonosov. Tổng diện tích của trường lên đến 1 triệu mét vuông và đang tiếp tục mở rộng thêm 800.000 mét vuông nữa. Ngôi trường này to đến mức nếu đi bộ quanh các hành lang, phải mất 3 tháng mới đi hết trường này.

Cùng với sự thăng trầm trong lịch sử nước Nga, Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow mang tên Lomonosov cũng trải qua nhiều biến cố. Sau chiến tranh, trường là ngôi trường hàng đầu đứng lên khôi phục và phát triển nền giáo dục Nga. Hiện nay trường có khoảng 47.000 sinh viên, 7.000 nghiên cứu sinh và 10.200 sinh viên quốc tế. Số lượng giảng viên cũng vô cùng lớn, khoảng 4.000 cán bộ giảng dạy và 15.000 nhân viên khác.

Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow mang tên Lomonosov tính tới năm 2019 có tới 13 người đoạt giải Nobel và 6 người đạt giải Fields và 1 người đạt giải thưởng Turing. Trường cũng là cái nôi đào tạo rất nhiều các chính trị gia, các nhà văn, các nhà hoạt động xã hội nổi tiếng cũng xuất thân từ ngôi trường này. Ngôi trường được thiết kế bởi kiến trúc sư huyền thoại Lev Vladimirovich Rudnev. Đặc biệt, trường còn sở hữu một tòa nhà chọc trời mang phong cách kiến trúc Gothic. Đó là tòa nhà chính của trường có 34 tầng, trung bình mỗi tầng cao khoảng 5m, gồm 40.000 phòng (vừa là văn phòng, phòng học, thư viện…).

Khuôn viên rộng lớn của Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow mang tên Lomonosov còn được đánh giá là cơ sở giáo dục đẹp nhất nước Nga, với sự hài hòa của cỏ cây, hoa lá và sông nước tuyệt đẹp. Nếu đến với nước Nga và đặt chân đến đây bạn sẽ không nhận ra được mình đứng trong khuôn viên của trường từ khi nào! Lý do là trường có khuôn viên quá rộng, giống như một thành phố thu nhỏ với rừng cây bao quanh, đường 2 làn xe dành cho ô tô, tổ hợp các tòa nhà cao tầng,… Trường cũng được biết đến như một điểm du lịch hấp dẫn các du khách từ khắp các nơi trên thế giới.

Đại học Lomonosov hiện nay là cơ sở giáo dục đại học có quy mô lớn nhất tại Nga, bao gồm 40 khoa, 377 phòng ban, 40 trung tâm nghiên cứu, 4 chi nhánh trong nước, 6 chi nhánh ở nước ngoài và 1 đại học liên doanh MSU-PPI tại Thâm Quyến, Trung Quốc.

Nếu không tính các tòa nhà trọc trời ở New York thì tòa nhà của Đại Học Lomonoxop là tòa nhà cao nhất thế giới cũng như Châu Âu cho đến năm 1988. Nó chứa tổng cộng 33 kilômét đường hành lang và 5.000 phòng. Nếu muốn đi thăm hết tòa nhà bạn phải dành ít nhất 60 năm để đi hết các phòng trong trường.

Trong thời Xô Viết, có tin đồn rằng bên trong ngọn tháp của toà nhà này là cơ sở thuộc KGB, được cho là để giám sát các động thái của các quan chức cấp cao. Không biết điều này đúng sai như thế nào. Tương tự, không ai biết phía dưới tòa nhà chính có gì? Nhưng chúng ta biết rằng các tầng của tòa nhà chọc trời không chỉ hướng lên phía trên. Ít nhất có ba tầng chìm sâu dưới đất.

Một trong những bí mật của trường đại học tổng hợp mới được phát hiện cách đây không lâu. Hóa ra dưới tòa nhà lớn có một nhánh tàu điện ngầm bí mật. Nhánh này chạy từ điện Kremlin đến sân bay Vnukovo-2, nơi lên xuống của các máy bay bay chính phủ.

Nhưng cho đến ngày nay, có những bí mật của MGU vẫn chưa được khám phá. Người ta đồn rằng ở nơi nào đó sâu dưới lòng đất có một tòa nhà khác được xây dựng không rõ để dùng vào mục đích gì. Ngoài ra, lại đồn rằng có một đường hầm nối trường đại học tổng hợp với nhà nghỉ của Stalin và thành phố ngầm bí mật.?