Thành phố Volgograd

Volgograd là một thành phố lớn nằm trên bờ tây hạ lưu sông Volga, một trong những trung tâm công nghiệp lớn của nước Nga, cách Moskva gần 1000km về hướng Đông Nam. Trong lịch sử, thành phố còn có tên là Tsaritsyn (1598-1925). Từ năm 1925 đến năm 1961, thành phố mang tên Stalingrad, vinh danh lãnh tụ Liên Xô Stalin. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, đây là nơi diễn ra những trận đánh khốc liệt nhất giữa phát xít Đức và Hồng quân Liên Xô, đặc biệt là trận Stalingrad trong thời gian 1942 – 1943, là một trong bảy thành phố của Nga được trao tặng danh hiệu “Thành phố anh hùng”.

Cái tên thành phố Volgograd được sử dụng từ năm 1961, lấy theo tên sông Volga, dài khoảng 3700 km, tương đương sông Mississippi ở Mỹ và là con sông dài nhất châu Âu.

Thành phố Volgograd nổi tiếng với trận đánh Stalingrad lịch sử chống phátxít Đức trong Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại. Trận chiến kéo dài 200 ngày đêm với những cuộc giao tranh khốc liệt nhất và đẫm máu nhất trong lịch sử nhân loại, khiến hàng triệu người thương vong, các cơ sở của thành phố đều bị đổ nát bởi sự tàn phá của bom đạn. Mặc dù bị lực lượng hùng mạnh phátxít Đức bao vây và chiếm đóng, nhưng cuối cùng Hồng quân vẫn đảo ngược được tình thế và giành chiến thắng oanh liệt. Đây là thất bại lớn đầu tiên của phátxít Đức, được xem mà một điểm xoay chuyển cục diện cuộc chiến.

Vì có ý nghĩa lịch sử to lớn như vậy nên nhiều quan chức cấp cao Nga kêu gọi khôi phục tên gọi Stalingrad. Hiện, chính quyền thành phố Volgograd cho phép khôi phục tên Stalingrad 6 ngày mỗi năm, để phục vụ mục đích kỷ niệm. Theo đó, tên của Thành phố Anh hùng Stalingrad sẽ được sử dụng trên văn bản chính thức trong các sự kiện liên quan vào các dịp lần lượt như sau: Ngày kết thúc trận đánh Stalingrad (2-2), Ngày Chiến sĩ bảo vệ Tổ quốc (23-2), Ngày Chiến thắng chủ nghĩa phát xít (9-5), Ngày Đức tấn công Liên Xô mở màn cuộc Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại (22-6), Ngày kết thúc Thế chiến II (2-9), Ngày Cách mạng Tháng Mười Nga vĩ đại (7-11) và Ngày bắt đầu Tổng phản công quân Đức ở mặt trận Stalingrad (19-11).

Người Việt có mặt tại Volgograd đã hơn 40 năm và tạo được chỗ đứng vững chắc, hợp pháp tại vùng đất nên thơ bên bờ sông Volga của nước Nga. Họ chủ yếu kinh doanh vải, quần áo, giày dép, kính, mũ… Trong cộng đồng với khoảng 500 người tại đây, có tới hơn 90% làm nghề kinh doanh buôn bán. Và khác với những nơi sầm uất như Moscow, công việc kinh doanh của người Việt ở Volgograd có vẻ “nhẹ nhàng” hơn bởi mọi chi phí như tiền thuê nhà, thuế chợ đều rẻ hơn nhiều và như bà con chia sẻ, cả chục năm nay không hề thấy có bóng dáng cảnh sát đi kiểm tra hay “chất vấn” như ở những thành phố lớn khác của Nga.

Và có lẽ trên tất cả, chính là tình người ở nơi đây. Cả cộng đồng giống như một gia đình lớn mà đa phần các thành viên đều có ý thức chia ngọt sẻ bùi, giúp đỡ, tương trợ lẫn nhau. Hội người Việt, Hội người Việt định cư, Hội phụ nữ, Hội cựu chiến binh ở Volgograd không thành lập nên chỉ “cho có hội”. Những tổ chức này thực sự là chỗ dựa tinh thần vững chắc cho cộng đồng. Hội phụ nữ tuy mới thành lập nhưng đã có kế hoạch cụ thể giúp những người khó khăn vay vốn với số tiền 50.000 rúp trong vòng ba tháng. Các hội đều coi trọng việc tạo môi trường đầm ấm, lành mạnh để ngoài việc mưu sinh, mọi thành viên của các hội còn được sinh hoạt văn hóa, thể thao, có điều kiện nuôi dạy con cái tốt.

Trong môi trường như vậy, mỗi thành viên trong cộng đồng chẳng hề cảm thấy mình đơn độc và thiết nghĩ, đó chính là điều làm nên sức mạnh của họ ở xứ người.