Bảy trường đại học của Nga được đưa vào Bảng xếp hạng chất lượng đại học thế giới (Academic Ranking of World Universities – ARWU), do Viện Giáo dục Đại học thuộc Đại học Giao thông Thượng Hải tổng hợp hàng năm. Các trường đại học này là Đại học Quốc gia Moskva mang tên Lomonosov (МГУ), Đại học Quốc gia Xanh Petecbua (СПбГУ), Viện Vật lý Kỹ thuật Moskva (МФТИ), Đại học Liên bang Ural (УрФУ), Đại học Nghiên cứu Quốc gia Trường Kinh tế Cao cấp HSE, Đại học Quốc gia Novosibirsk (НГУ) và Viện Khoa học và Công nghệ Skolkovo.
Các vị trí trong bảng xếp hạng chỉ được xếp hạng tối đa 100, sau đó các trường đại học được gộp thành các nhóm có phạm vi từ 50 đến 100. Trong đó, Đại học Quốc gia Moskva mang tên Lomonosov được xếp hạng cao nhất nằm trong nhóm 101-150, tiếp theo là Đại học Quốc gia Xanh Petecbua, trong nhóm 401-500. Viện Vật lý Kỹ thuật Moskva nằm trong phạm vi 501–600, Đại học Liên bang Ural 601–700, Đại học Nghiên cứu Quốc gia Trường Kinh tế Cao cấp thuộc nhóm 701–800, Đại học Nghiên cứu Quốc gia Trường Kinh tế Cao cấp, Đại học Quốc gia Novosibirsk và Viện Khoa học và Công nghệ Skolkovo ở nhóm 801–900.
Năm 2023, Đại học Quốc gia Moskva mang tên Lomonosov, là Đại học Quốc gia Xanh Petecbua và Viện Vật lý Kỹ thuật Moskva chiếm các vị trí tương tự. Đại học Nghiên cứu Quốc gia Trường Kinh tế Cao cấp, Đại học Liên bang Ural, Đại học Quốc gia Novosibirsk và Viện Khoa học và Công nghệ Skolkovo ở mức 701–800. Đại học Y Semenov và Đại học Nghiên cứu Hạt nhân Quốc gia (MEPhI) thuộc nhóm 901–1000 (hai trường đại học này không được đưa vào bảng xếp hạng năm 2024). Bảng xếp hạng chất lượng đại học thế giới xếp hạng theo công thức có tính đến các yếu tố dưới đây:
- Sinh viên tốt nghiệp đoạt giải Nobel hoặc Fields (10%)
- Cán bộ, giảng viên đoạt giải Nobel hoặc giải Fields (20%)
- Danh sách các nhà nghiên cứu được trích dẫn cao (20%)
- Các bài báo đăng trên tạp chí tự nhiên hoặc khoa học (20%)
- Chỉ số trích dẫn về khoa học tự nhiên và nhân văn của Viện Thông tin Khoa học (ISI)
- Chỉ số của các tạp chí hàng đầu Arts and Humanities Citation Index (20%)
- Kết quả tích lũy của các chỉ số trước đó liên quan đến số lượng nhân viên của trường đại học (10%)
ARWU được coi là một trong ba bảng xếp hạng đại học có ảnh hưởng và được nghiên cứu rộng rãi nhất, cùng với Bảng xếp hạng Đại học Thế giới QS và Bảng xếp hạng Đại học Thế giới Times Higher Education. Từ năm 2009, ARWU được xuất bản hàng năm và được giữ bản quyền bởi Shanghai Ranking Consultancy, một tổ chức chuyên về giáo dục đại học. Phó Hiệu trưởng Đại học Nghiên cứu Quốc gia Trường Kinh tế Cao cấp HSE Elena Odoevskaya lưu ý rằng xếp hạng ARWU là một trong những xếp hạng khách quan nhất trong số các xếp hạng quốc tế. Xếp hạng chỉ dựa trên dữ liệu thực tế, nhất là vào các ấn phẩm khoa học.
Nhà nghiên cứu hàng đầu tại Khoa Kinh tế số, Viện Công nghệ thông tin Đại học Kinh tế Nga mang tên Plekhanov, bà Natalya Mamedova cho biết, vị trí trong bảng xếp hạng quốc tế rất quan trọng để trường có sức hấp dẫn hợp tác với các tổ chức và sinh viên nước ngoài. Ông Boris Ilyukhin, chuyên gia nghiên cứu cao cấp, Học viện Hành chính công và kinh tế quốc dân Nga RANEPA cho biết các trường đại học Nga bắt đầu tích cực tham gia vào các bảng xếp hạng quốc tế sau sự kiện năm 1991.
Các trường đại học sau đó phải đối mặt với nhu cầu thu hút sinh viên nước ngoài trên cơ sở thương mại. “Việc cạnh tranh với các trường đại học hàng đầu thế giới về cơ hội việc làm cho sinh viên tốt nghiệp vẫn còn khó khăn do thiếu sự công nhận lẫn nhau về bằng cấp với các quốc gia hàng đầu trên thế giới (đây chính xác là một trong những lợi thế lý thuyết chính của hệ thống Bologna), và thị trường lao động nước ngoài dành cho sinh viên tốt nghiệp của chúng tôi không thể được coi là mở hoàn toàn”.
Đánh giá của các trường đại học, theo chuyên gia này, quan trọng nhưng không mang tính quyết định. Hoạt động xuất bản, một trong những yếu tố chính của bảng xếp hạng đại học, không có tác động quyết định đến trình độ.
Thông tin tham khảo: Vào năm 2024, 8 trong số 13 trường đại học Nga đã tụt hạng trong bảng xếp hạng các trường đại học quốc tế theo đánh giá QS (Quacquarelli Symonds) của Anh ở hạng mục “kỹ thuật và công nghệ” so với thành tích năm 2023. MIPT tụt từ vị trí thứ 169 xuống vị trí thứ 182, MEPhI – từ vị trí thứ 265 xuống vị trí thứ 311, Đại học Quốc gia Xanh Petecbua – từ vị trí thứ 200 xuống vị trí thứ 216. Đại học Quốc gia Moskva mang tên Lomonosov chỉ tụt một bậc – từ vị trí thứ 57 xuống vị trí thứ 58. Bảng xếp hạng QS Global là một trong ba bảng xếp hạng đại học nổi tiếng và uy tín nhất thế giới. Tổng cộng có 555 trường đại học từ 74 quốc gia được đưa vào bảng xếp hạng QS theo môn học về kỹ thuật và công nghệ trong năm nay.
